Data Science Project แบบครบวงจร
การทำ Data Science Project แบบ end-to-end (ครบวงจร) เกี่ยวข้องกับขั้นตอนต่างๆ ตั้งแต่การแปลงข้อมูลดิบให้เป็น Solution ที่จัดการกับปัญหาเฉพาะ มีกระบวนการทั่วไปดังนี้
1) กำหนดปัญหาและเป้าหมาย (Define Problem & Goal)
- ระบุ Problem Statement: กำหนดอย่างชัดเจนถึงสิ่งที่จะทำให้สำเร็จ เช่น การคาดการณ์การเลิกใช้งานของลูกค้า (Churn Prediction) การจัดหมวดหมู่รูปภาพ (Image Classification) ฯลฯ
- กำหนดเป้าหมายที่เฉพาะเจาะจงและวัดผลได้: กำหนดตัวชี้วัดความสำเร็จ ว่าเราจะใช้ตัวชี้วัดใดในการประเมินประสิทธิผลของโครงการ
2) Data Acquisition & Exploration
- รวบรวมข้อมูลที่เกี่ยวข้อง: อาจเกี่ยวข้องกับการรวบรวมข้อมูลจากแหล่งข้อมูลภายใน ชุดข้อมูลสาธารณะ หรือ Web Scraping
- สำรวจและทำความเข้าใจข้อมูล: วิเคราะห์คุณลักษณะ ระบุค่าที่หายไป ค่าผิดปกติ และอคติที่อาจเกิดขึ้น
- ทำความสะอาดและ Data Pre-processing: แก้ไขค่าที่หายไป ค่าผิดปกติ และความไม่สอดคล้องกันเพื่อให้มั่นใจในคุณภาพของข้อมูล
3) Feature Engineering
- เปลี่ยนแปลงและสร้างคุณลักษณะใหม่: ใช้เทคนิคต่างๆ เช่น Scaling, Encoding, Dimensionality Reduction เพื่อปรับปรุงประสิทธิภาพของโมเดล ขั้นตอนนี้มีความสำคัญอย่างมากในการดึง Insights ออกจากข้อมูล
4) Model Selection & Training
- เลือก Machine Learning Algorithm ที่เหมาะสม: พิจารณาปัจจัยต่างๆ เช่น ประเภทของปัญหา คุณลักษณะของข้อมูล และทรัพยากรการคำนวณที่มี
- Train Model: แบ่งข้อมูลออกเป็น Train และ Test และการทดสอบ ฝึกฝนโมเดลบนชุดการฝึกและใช้ชุดการตรวจสอบเพื่อปรับแต่งไฮเปอร์พารามิเตอร์
- ประเมินประสิทธิภาพของ Model: ประเมิน Accuracy, Precision, Recall และตัวชี้วัดอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง (Relevant Metrics) โดยใช้ข้อมูล Test
5) Model Improvement & Iteration
- วิเคราะห์ผลลัพธ์: ระบุจุดที่ต้องปรับปรุงและทดลองด้วยแนวทางต่างๆ อาจใช้เทคนิค เช่น Feature Engineering, Algorithms, Hyper-parameters Tuning ที่แตกต่างกัน
- ทำซ้ำและปรับแต่ง: นี่เป็นกระบวนการทำซ้ำ ปรับปรุงประสิทธิภาพของโมเดลของคุณอย่างต่อเนื่องโดยการเรียนรู้จากผลลัพธ์และทำการปรับเปลี่ยน
6) Deployment & Communication
- Deployment: อาจนำ Model ไปใช้งานแบบให้บริการบน Web, API หรือรวมเข้ากับ Application ที่มีอยู่ ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับ Project
- Communication: จัดทำเอกสารสิ่งที่ค้นพบ แสดงภาพผลลัพธ์ อธิบายข้อจำกัดของ Model และผลกระทบที่อาจเกิดขึ้น นำเสนอ Insights กับ Stakeholders ในวิธีที่ผู้รับสารสามารถเข้าใจได้
Tips เพิ่มเติม
- Version Control (Code): ใช้เครื่องมือเช่น Git เพื่อติดตามการเปลี่ยนแปลงและช่วยในการทำงานร่วมกันอย่างมีประสิทธิภาพ
- จัดทำเอกสารอ้างอิง: จัดทำเอกสารที่ชัดเจนและกระชับของทั้งโครงการเพื่อให้เข้าใจและสามารถทำซ้ำได้
- พิจารณาผลกระทบทางจริยธรรม: คำนึงถึงความลำเอียงที่อาจเกิดขึ้นกับข้อมูลและ Model คำนึงถึงความเป็นธรรมและแนวทางปฏิบัติของ AI ที่มีความรับผิดชอบ (Responsible AI)
การทำ Data Science Project แบบครบวงจร ต้องใช้ทักษะการเรียนรู้ การทดลอง และการแก้ปัญหาอย่างต่อเนื่อง อย่ากลัวที่จะลองใช้แนวทางที่แตกต่าง สามารถหาข้อมูลเพิ่มเติม และขอความช่วยเหลือจาก Online Community
แหล่งข้อมูลเพิ่มเติม
- Kaggle: แพลตฟอร์มสำหรับการแข่งขันวิทยาศาสตร์ข้อมูลและแหล่งการเรียนรู้
- Papers with code: ไดเรกทอรีของเอกสารวิจัยเกี่ยวกับแมชชีนเลิร์นนิง
- Machine Learning Crash Courses: หลักสูตรออนไลน์ฟรีจาก Google
- DataCamp: แพลตฟอร์มสำหรับการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ข้อมูลและทักษะการเขียนโปรแกรม
หมายเหตุ - Blog นี้ เป็นการเขียนร่วมกันกับ Gemini โดยใช้ตัวอย่าง Prompts ดังนี้
How to build an end-to-end data science project?
Note - การใช้ Prompt เหมือนกัน ในแต่ละครั้ง อาจให้คำตอบที่แตกต่างกัน